.svg)
’s Werelds eerste cryptocurrency, de Bitcoin, deed eind 2008 in nasleep van de financiële crisis zijn intrede. Vanaf dat moment konden transacties voortaan via een online systeem, peer-to-peer en dus zonder tussenkomst van overheden of de financiële sector plaatsvinden. Anno 2023 kent de wereld bijna 9.000 verschillende cryptovaluta met een gezamenlijk marktwaarde van ruim 1,1 biljoen dollar.
In het najaar van 2008 stond de wereldwijde financiële crisis op zijn hoogtepunt: de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers viel om, er was een hypotheekcrisis en het werkloosheidscijfer was ongekend hoog. Dit alles leidde tot een dieptepunt in het vertrouwen in de economie en met name in de bancaire sector.
In reactie op de ontstane vertrouwenscrisis werd op 31 oktober 2008 onder het pseudoniem Satoshi Nakamoto de whitepaper Bitcoin – A Peer to Peer Electronic Cash System gepubliceerd. Hierin wordt een betaalsysteem beschreven waarin gebruikers van persoon tot persoon transacties kunnen overboeken (dus zonder inmenging van een tussenpartij). In januari 2009 creëerde Nakamoto het Bitcoin netwerk door het startblok te minen (bekend als het genesis-blok). Een jaar later vond de eerste commerciële transactie met Bitcoins plaats: voor 10.000 Bitcoins werden toen 2 pizza’s gekocht.
In navolging van de Bitcoin werden door de jaren heen steeds meer nieuwe cryptomunten, elk met eigen doeleinden en kenmerken, op de markt gelanceerd. Vandaag de dag zijn er bijna 9.000 verschillende cryptocurrencies, die een gezamenlijke marktwaarde vertegenwoordigen van meer dan 1,1 biljoen dollar. De 5 grootste digitale valuta (naar marktwaarde per midden maart 2023) zijn in onderstaande tabel opgenomen.
Een belangrijke eigenschap van digitale valuta is dat ze gedecentraliseerd zijn: bij de directe transacties tussen twee partijen (peer-to-peer) is geen centrale autoriteit betrokken, in tegenstelling tot het traditionele financiële systeem, waarin banken (als tussenliggende, controlerende partij) die functie vervullen.
In plaats daarvan wordt 'blockchain'-technologie gebruikt om transacties en het eigendom van cryptocurrencies vast te leggen, waarbij groepen transacties ('blokken') in de loop van de tijd (in een 'keten') met elkaar worden verbonden. Elke keer dat een transactie plaatsvindt, maakt deze deel uit van een nieuw blok dat aan de keten wordt toegevoegd. Dat maakt blockchain een technologie waarmee op een openbaar netwerk (vaak een ledger of 'gedistribueerd grootboek' genoemd) gebruikers gezamenlijk een gedecentraliseerde database van cryptocurrency-transacties bijhouden. De regels van het protocol en de consensus van het netwerk zorgen ervoor dat alle transacties openbaar en onveranderlijk zijn vastgelegd.
Binnen het blockchain-systeem vormt mining een belangrijk onderdeel; het proces om nieuwe munten te genereren en nieuwe transacties te verifiëren. Het gaat om enorme gedecentraliseerde wereldwijde netwerken van computers die blockchains verifiëren en beveiligen. In ruil voor het leveren van verwerkingskracht worden computers op het netwerk met nieuwe munten beloond. Het is een virtueuze cirkel: de miners onderhouden en beveiligen de blockchain, de blockchain kent de munten toe en de munten zorgen voor een stimulans voor de miners om de blockchain te onderhouden.
Op basis van hun blockchain-structuur kunnen crypto-activa worden opgedeeld in 2 hoofdcategorieën: coins en tokens, waarbij een coin een cryptomunt is die zijn eigen onafhankelijke blockchain gebruikt (Bitcoin en Ethereum zijn hiervan de bekendste voorbeelden), terwijl tokens gebruik maken van de infrastructuur van een andere blockchain (bijvoorbeeld Tether die de Ethereum-blockchain gebruikt).
Vanwege de speciale plek die stablecoins binnen het crypto-universum innemen (vaak betiteld als vreemde eend in de bijt), bespreken we deze specifieke crypto-categorie uitgebreid in een van de volgende know-how-artikelen.