De afgelopen maanden hebben economen en analisten, in lijn met de fors gestegen aandelenkoersen, hun groeivoorspellingen voor de Amerikaanse economie steeds hoger bijgesteld. Die verwachtingen liggen nu op het hoogste niveau sinds de beginjaren van het Reagan-tijdperk (1981-1989). In de meest recente peilingen wordt voor heel 2021 nu een bbp-groei van 6,5% in de VS voorzien. Afgelopen december lag die groeiverwachting nog gemiddeld rond de 3,7%.

Niet alles rozengeur en maneschijn

Toch klinken die omhoog geschoten groeischattingen bijna te mooi om waar te zijn. Zo laten diverse tegenvallende cijfers – over onder meer de detailhandelsverkopen, het consumentenvertrouwen, de werkgelegenheid en de verkoop van bestaande huizen – de laatste tijd zien dat het economische herstel (van de grootste neergang sinds de Grote Depressie) allesbehalve lineair is.

Wellicht zorgelijker is het feit dat de cijfers ook gestopt zijn met het positief verrassen van de markt. Dat blijkt namelijk uit de stand van de door Citigroup bedachte ‘Economic Surprise Index’ die de mate meet waarin economische gegevens de verwachtingen overtreffen of juist missen. Deze verrassingsindex bevindt zich (rond het nulpunt) op het laagste niveau in bijna een jaar tijd. Tot voor kort was dat wel anders; geholpen door ongekende budgettaire en monetaire stimuleringsmaatregelen kwamen economische data consequent beter dan verwacht uit waarop de aandelenbeurzen vrolijk hoger koersten.

Voorspellers in een lastig parket

Voor alle duidelijkheid: de gegevens wijzen nog steeds op een continuering van het herstel, alleen worden de economische verwachtingen niet meer overtroffen zoals ze dat in de tweede helft van 2020 en begin 2021 wel deden. Gezien de lage stand van de verrassingsindex zou je je dus wel kunnen afvragen of de consensusgroeiverwachting van analisten niet té optimistisch is geworden. Al is het doen van prognoses er niet ook gemakkelijker op geworden met economieën wereldwijd op onbekend terrein en analisten die hun modellen aan een nieuwe orde moeten aanpassen.

Sowieso lijkt het me lastig om te voorspellen hoe een economie uiteindelijk zal reageren op de vele biljoenen dollars die de Federal Reserve in het financiële systeem heeft gepompt (en nog pompt) tezamen met ook nog eens biljoenen dollars aan coronasteun van de overheid. Daarnaast maakt de nog altijd aanwezige onzekerheid over het precieze (verdere) verloop, én alle economische consequenties, van de coronacrisis het prognosticeren er niet makkelijker op.

Dalend uitgavenpatroon stemt in ieder geval (ook) niet hoopvol

Toch zal JPMorgan Chase als de grootste bank in de VS inmiddels wel een aardig beeld hebben van wat er fundamenteel speelt in de Amerikaanse economie. Des te verontrustender zijn dan ook een paar trends die de bank in recente real-time data heeft ontdekt. Zo blijkt uit de creditcardgegevens van klanten onder meer dat zowel de restaurantuitgaven als de uitgaven aan accommodatie en verblijf, na een stijging van februari tot maart, in april en mei weer zijn gedaald. En hoewel de uitgaven aan vliegtickets nog wel iets doorstegen, vlakken daar de cijfers wel af en liggen ze nog altijd 35% lager dan vóór corona.

Natuurlijk is het economisch herstel best indrukwekkend geweest, maar dat neemt niet weg krantenkoppen steeds vaker reppen over wéér een economisch cijfer dat tegenvalt in plaats van positief verrast. Met aandelenwaarderingen vér boven hun historische niveaus lijkt me dat niet bevorderlijk voor het beleggerssentiment en verklaart waarschijnlijk deels ook de lichte 'risk off'-modus van de afgelopen weken.

Ik zou als (aandelen)belegger de Economic Surprise Index de komende weken in ieder geval goed in de gaten te houden. Mocht de recent ingezette trend doorzetten, met meer en meer economische indicatoren die onder de consensusverwachting uitkomen, dan zouden de verheven groeiverwachtingen wel weer eens omlaag bijgesteld kunnen worden en de hoge aandelenwaarderingen meer richting ‘normale’ (lees: lagere) niveaus kunnen dalen.