.svg)
Net als in Zuid-Afrika heeft de pandemie ook jaren van sociale verdeeldheid, toenemende ongelijkheid en incompetent bestuur blootgelegd in India en Brazilië. Hopelijk blijft die landen wel de enorme gewelddadigheden bespaard die de regenboognatie vorige maand troffen.
Begin deze eeuw werd door de toenmalige hoofdeconoom van Goldman Sachs, Jim O’Neill, de term ‘BRIC’ in het leven geroepen als acroniem voor vier grote opkomende economieën, te weten: Brazilië, Rusland, India en China. Nadat Zuid-Afrika eind 2010 ook tot die club toetrad, veranderde ‘BRIC’ in ‘BRICS’ en werd in 2014 een eigen ontwikkelingsbank (de New Development Bank) opgericht als alternatieve tegenhanger van de door de VS en Europa gedomineerde Wereldbank. Jaren van snelle economische groei en toenemende welvaart bevestigden vervolgens het groeiend vertrouwen in de BRICS-landen van beleggers wereldwijd.
Spoelen we versnel door naar vandaag, dan ziet dat rooskleurige beeld er een stuk minder veelbelovend uit en groeit het bewijs dat de toenemende ongelijkheid, versterkt door de coronapandemie, dodelijk kan zijn voor de dagelijkse orde in opkomende economieën.
Dit werd vorige maand pijnlijk duidelijk toen in Zuid-Afrika, een van de meest ongelijke landen ter wereld, de grootste geweldsgolf sinds het einde van apartheid uitbrak. Plunderaars, vandalen en brandstichters raasden door het hele land, vernielden winkelcentra, stalen opslagcentra leeg en staken gebouwen in brand. Honderden mensen lieten daarbij het leven terwijl de financiële schade van duizenden verwoeste ondernemingen honderden miljoenen euro’s bedroeg.
De directe aanleiding voor de rellen was de veroordeling van voormalig president Jacob Zuma tot 15 maanden gevangenisstraf wegens minachting van de rechterlijke macht door zijn weigering om mee te werken aan een onderzoek naar corruptie tijdens zijn negen jaar in functie. Maar de woede werd de jaren ervoor al opgebouwd door falend politiek en economisch beleid als gevolg waarvan de werkgelegenheid afnam en veel mensen steeds meer gebrek kregen aan voedsel, elektriciteit en stromend water.
Die opgekropte agressie kreeg bovendien extra voeding door de coronapandemie die tot nu toe aan meer dan 70.000 Zuid-Afrikanen het leven heeft gekost en nóg meer armoede, werkloosheid en ongelijkheid heeft veroorzaakt.
De angst bestaat nu bij velen dat diezelfde factoren ook een centrale rol kunnen gaan spelen in de zwaar door corona getroffen landen India en Brazilië. In ieder geval zijn daarvoor de noodzakelijke ingrediënten – waaronder extreme sociale verdeeldheid naar ras, religie, klasse of kaste; incompetent, zo niet corrupt, leiderschap en een groeiende welvaartskloof tussen de stad en het platteland – al jaren volop aanwezig in beide landen. Stuk voor ingrediënten die de afgelopen maanden bovendien alleen maar giftiger werden.
Zo is in India de ongelijkheid door corona alleen maar verder opgelopen; aan de ene kant huisvest het land – mede geholpen door belastingverlagingen voor bedrijven – drie van de rijkste miljardairs uit Azië, terwijl aan de andere kant meer dan 200 miljoen Indiërs zijn teruggevallen naar een ‘inkomen’ van minder dan 5 dollar per dag en er onder de Indiase middenklasse steeds meer hongersnood heerst.
In Brazilië, waar tot op heden al een half miljoen mensen zijn gestorven aan de pandemie, hebben de rijksten hun welvaart vorig jaar ook alleen maar zien toenemen waardoor hun gezamenlijke inkomen inmiddels goed is voor bijna de helft het totaal nationaal vermogen van Brazilië. Tegelijkertijd verloor de armste 40% van de Brazilianen juist een vijfde van hun inkomen, terwijl het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking daalde tot het laagste niveau van de afgelopen tien jaar. De Braziliaanse president Jair Bolsonaro heeft de covid- nachtmerrie bovendien nog verergerd door het virus te ontkennen en flink te treuzelen met de vaccinatieprogramma’s.
In de ontwikkelde wereld is de aandacht voor groeiende ongelijkheid sinds de Brexit en de verkiezing van Donald Trump in 2016 – wat leidde tot toenemende polarisatie, afnemend vertrouwen in de politiek en de opkomst van complottheorieën – toegenomen. In opkomende landen is dit voorlopig verre van het geval en lijkt de pandemie het proces van sociale en politieke desintegratie, door toenemende spanningen tussen de haves en have- nots, alleen maar te hebben versneld.
Laten we vurig hopen dat de gewelddadige rellen in Zuid-Afrika van afgelopen juli niet overwaaien naar twee van de andere, voormalig economisch hoogvliegende, BRICS-landen…
De informatie op deze pagina is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De beloning van Hein Praats staat/stond/zal niet direct of indirect in relatie (staan) met zijn specifieke aanbevelingen of standpunten. Ondanks het feit dat Topfund alle zorgvuldigheid in acht neemt bij het samenstellen en onderhouden van deze pagina's, en daarbij gebruik maakt van bronnen die betrouwbaar geacht worden, kan Topfund niet instaan voor de juistheid, volledigheid en actualiteit van de geboden informatie . Indien u zonder verificatie of advies gebruikmaakt van de verstrekte informatie, doet u dat voor eigen rekening en risico . Aan de informatie op deze pagina's kunnen geen rechten worden ontleend. Beleggen brengt risico’s met zich mee. Uw inleg kan minder waard worden.
