Cookie Instellingen

Om Topfund.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Lees hier meer over Privacy & cookies.

Alle cookies accepteren
sluiten
Oplopende spaarquote hindert economisch herstel
Portret Hein Praats
Een column door
Hein Praats

Oplopende spaarquote hindert economisch herstel

Datum:
30/6/2020
Nadat de toonaangevende Amerikaanse aandelenindex, de Dow Jones Industrial Average, vanaf het dieptepunt gemeten (18.600 op 23 maart) binnen tweeënhalve maand weer met bijna 50% was opgeklommen, kwam er de tweede week van juni de klad weer in.

De vooruitzichten op een V-vormig economisch herstel zijn de afgelopen weken dan ook verslechterd. Uit recente enquêtes blijkt namelijk dat een meerderheid van de analisten denkt dat de wereldwijde economische crisis als gevolg van de coronapandemie langer zal aanhouden en dieper zal zijn dan eerder nog werd verwacht.

Meer krimp dan eerder voorzien

Dat komt vooral door toenemende handelsspanningen, vrees voor een tweede virusgolf en omlaag bijgestelde groeiberamingen in de nieuwste World Economic Outlook Update van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Daarin wordt voorspeld dat de wereldeconomie dit jaar met maar liefst 4,9% zal krimpen, terwijl het IMF in april nog een krimp verwachtte van ‘maar’ 3%.

In hetzelfde rapport constateert de VN-organisatie dat ingrijpende beleidsmaatregelen de economische schade (tot op heden) beperken. Wereldwijd hebben centrale banken de afgelopen maanden dan ook recordhoeveelheden aan cash in het financiële systeem gepompt en werden consumenten en bedrijven geholpen met miljarden aan begrotingssteun door de overheden.

Er wordt steeds meer gespaard

De hamvraag hierbij is wel of iedereen dat geld ook daadwerkelijk gaat uitgeven, zodat stijgende consumentenbestedingen en bedrijfsinvesteringen de wereldeconomie weer gaan aanjakkeren. Wat dat aangaat schuilt er in de opmerking van ECB-president Christine Lagarde over ‘oppotdrang’ van een paar dagen geleden niet veel goeds. Nadat bekend werd dat de spaargelden van huishoudens in de eurozone in maart en april met 136% (op jaarbasis) waren gestegen, waarschuwde ze meteen dat het economisch herstel van de door corona veroorzaakte economische crisis flink zal worden beperkt door dergelijk grootschalig spaargedrag.

Het zijn echter niet alleen de huishoudens die sparen in plaats van uitgeven, want ondanks dat het bedrijfsleven de afgelopen maanden wereldwijd flink gebruik heeft gemaakt van de vele versoepelde kredietfaciliteiten, blijkt namelijk dat er tot op heden maar bar weinig van dat ‘goedkope geld’ door ondernemingen is aangewend voor nieuwe investeringen en projecten.

Structurele verandering?

Ondertussen raakt de wereld steeds meer gewend aan het nieuwe normaal, waarin meer vanuit huis wordt gewerkt, minder wordt gereisd en minder wordt uitgegaan. De nasleep kan dan ook zijn dat er op langere termijn, structureel zelfs, minder wordt uitgegeven. Want hoe langer de angst overheerst en financiële onzekerheid de overhand heeft, hoe meer mensen zullen beseffen dat in het verleden misschien wel vaak (onnodig) hoge bedragen zijn gespendeerd aan dure etentjes in restaurant, prijzige cocktails in trendy clubs en kostbare verblijven tijdens luxe vakanties.

Met als gevolg dat mensen hun prioriteiten opnieuw gaan stellen, want zelfs nu iedereen geleidelijk aan weer aan het werk gaat en het sociale leven weer langzaamaan op gang komt, zal de focus – door de hoogst onzekere omstandigheden – toch vooral blijven liggen op de financiële huishouding; het wegpoetsen van creditcardschulden, het afbetalen van persoonlijke leningen en misschien wel het vervroegd aflossen van hypotheken om de appel voor de dorst eerder veilig te stellen.

Consumentgedreven economie in gevaar

Veel zal hierbij afhangen van de tijd die nodig is voor de ontwikkeling en beschikbaarheid van een vaccin tegen corona: gebeurt dit snel, zeg binnen een half tot driekwart jaar, dan zullen de wijzigingen in spaar- en uitgeefgedrag beperkt en van relatief korte duur zijn. Mocht een coronavaccin echter langer uitblijven, dan zullen nieuwe gewoontes steeds meer verankerd raken en zullen door blijvend hogere spaarquotes van gezinnen de moeilijkheden voor de steeds meer door consumenten gestimuleerde wereldeconomie alleen maar groter worden.

Zo bekeken is het allerminst vreemd dat aan de (veel te snelle en hoge) aandelenrally begin juni een einde is gekomen en dat de Dow Jones Index inmiddels zo’n 10% onder zijn meest recente top ligt, waarbij aangetekend dat er de komende weken en maanden mijns inziens meer downside in het verschiet ligt.