Cookie Instellingen

Om Topfund.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Lees hier meer over Privacy & cookies.

Alle cookies accepteren
sluiten
Negatieve rente tart financiële logica
Portret Hein Praats
Een column door
Hein Praats

Negatieve rente tart financiële logica

Datum:
18/11/2019
Steeds meer analisten vrezen dat het slechts een kwestie van tijd is voordat ook banken in Nederland negatieve spaarrentes introduceren. Elders is al sprake van een omgekeerde wereld waarin spaarders worden bestraft en leners betaald, waarmee met een belangrijke wet van de financiële logica is gebroken. Beleggers zullen meer dan ooit op zoek moeten naar alternatieven.

Als antwoord op de financiële crisis van 2008 werden wereldwijd de rentes verlaagd met de bedoeling de kredietverlening een boost te geven om daarmee de economische groei nieuw leven in te blazen. Dat beleid is anno 2019/20 tot in het absurde doorgevoerd, waarbij momenteel wereldwijd een totaal van bijna $17 biljoen ($1700 miljard dus!) aan obligaties negatief rendeert. Wat ooit onorthodox leek is tegenwoordig dus de gewoonste zaak van de wereld geworden.

Erosie

Niets is echter minder waar, want niet alleen fysieke producten eroderen door de tand des tijds, ook financiële transacties zijn onderhevig aan verval en brengen grotere risico’s met zich mee naarmate de tijd vordert. Voor het uitlenen van geld wordt normalerwijze een rentevergoeding geëist die in verhouding staat met de lengte van de uitleenperiode en de voorziene kapitaalkrachtigheid van de lenende partij. Naast het feit dat kredietverstrekkers het geld niet voor eigen bestedingen kunnen aanwenden, lopen ze eveneens het risico hun geld niet meer terug te krijgen in geval van insolventie van de lenende partij. Hoe langer de looptijd van de lening, hoe hoger de risicopremie. In dit geval dus de rentevoet.

Bovenstaand principe vormt de kern van de economische motor die de wereld draaiende houdt, waarin banken met hun kredietverstrekking als katalysator dienen. Daarbij is het businessmodel van de bank gestoeld op het principe ‘lang uit- en kort teruglenen’, waarbij kapitaal voor langere tijd wordt uitgeleend tegen een rente die ligt boven die van wat op de kortere termijn wordt teruggeleend. Negatieve rentetarieven gooien dit hele concept omver en, belangrijker nog, gaan drastisch ten koste van de winstgevendheid waarmee ook het bestaansrecht van banken steeds verder wordt ondermijnd.

Wat is een belofte waard?

Met de depositorente van de Europese Centrale Bank (ECB) inmiddels op -0,5% zijn Nederlandse banken jaarlijks in totaal meer dan een half miljard euro aan rentekosten aan de ECB kwijt om daar hun overtollig kasgeld (verplicht) op rekening aan te houden. Dat snoept bij een bank als ABN Amro op jaarbasis zo’n 5% van de winst af. Toch beloofde deze bank recent nog om geen negatieve rente door te berekenen aan klanten met minder dan €100.000 aan spaargeld op deposito. Los van de onbeantwoorde vraag of de meer vermogenden wél moeten betalen om hun spaargeld te stallen, is het belangrijker om in te schatten wat deze belofte van ABN Amro precies waard is.

Hoog tijd

Kijkend naar een land als Denemarken, dan geven de recente ontwikkelingen aldaar weinig reden tot optimisme. In het Scandinavische land waar de rente – net als in Zwitserland – op het laagste niveau ter wereld (-0,75%) ligt, hebben banken ook lang gegarandeerd dat geen negatieve rente aan spaarders in rekening zou worden gebracht. Doch das war einmal, want in augustus maakte Jyske Bank bekend dat klanten met meer dan 7,5 miljoen Deense kronen (ongeveer €1 miljoen) aan spaargeld voortaan 0,6% aan negatieve rente moeten gaan betalen. Als dat een voorbode is van wat spaarders in Nederland te wachten staat, zal ook hier het spreekwoord ‘tijd is geld’ een heel andere dimensie krijgen. Hoewel de zucht naar alternatieve beleggingsproducten door de lower-for-longer renteomgeving in de afgelopen jaren al enorm is toegenomen, geldt voor spaarders en beleggers nu meer dan ooit om niet tot morgen uit te stellen wat vandaag gedaan kan worden. Met het gevaar van minrente alom aanwezig, wordt het voor beleggers hoog tijd om de keuzemogelijkheden dus eerder vandaag dan morgen te gaan exploreren.