.svg)
De valkuilen van consumenten bij de koopjesjacht op Black Friday tonen aardig wat overeenkomsten met die van beleggers op jacht naar rendement. Van hebzucht en kuddegedrag tot de emotie vol in charge.
En, afgelopen vrijdag nog een nieuwe wasmachine gekocht (terwijl de oude nog lang niet aan vervanging toe was)? Of een extra 55 inch flatscreen plasma, LED of LCD televisie aangeschaft (dan kan die van Zwarte Vrijdag vorig jaar naar de slaapkamer)? U was vast niet de enige.
Black Friday is komen overwaaien vanuit de Verenigde Staten en verwijst naar de vrijdag na Thanksgiving, een Amerikaanse nationale feestdag die valt op de vierde donderdag van de maand november. Black Friday markeert in de VS de opening van het festiviteitenseizoen en is de dag dat iedereen, gelokt door zogenaamde reuzenkortingen, massaal de cadeaus voor de feestdagen inslaat. De naam zou daarbij verwijzen naar de eerste dag van het jaar dat winkeliers zwarte cijfers schrijven.
Winkelier klinkt hier overigens alweer bijna ouderwets; waar vroeger beelden op het journaal kwamen waar de mensen letterlijk over elkaar heen rolden en vochten om de laatste afgeprijsde producten, vindt de koopjesjacht tegenwoordig vooral online, uit de hectiek, plaats. Dat laatste vormt meteen mijn bruggetje naar de overeenkomsten tussen de Zwarte Vrijdag en de beleggerswereld. Want, waar vroeger de handel in financiële producten vooral via ‘open outcry’ gebeurde (u weet wel, door van die mannetjes in felgekleurde gestreepte jasjes), loopt vandaag de dag bijna alles via schermenhandel. Toch gaat de gelijkenis verder dan enkel de methode waarop koop en verkoop tot stand komt.
Hoewel ik niet ben afgestudeerd in behavioral science denk ik dat er op gedragswetenschappelijk niveau zeker parallellen te trekken zijn.
Neem het fenomeen kuddegedrag; we lopen achter elkaar aan naar de Mediamarkt om ‘músthaves’, als die afgeprijsde smartphone, tablet of playstation, niet te missen. Op de financiële markt gaat het er net zo aan toe, want beleggers willen – aangespoord door hebzucht en de fear of missing out (FOMO) – geen boot missen en lopen in polonaise achter elkaar aan in een stijgende markt. Andersom is in een dalende markt – ingegeven door de fear of losing everything (FOLE) – voor diezelfde beleggers de deur van de uitgang vaak veel te smal om er en masse net zo snel weer uit te stappen.
Daarnaast kan in beide werelden goedkoop, duurkoop worden. Niet voor niets wordt bij Black Friday-aanbiedingen vaak het product met de hoogste korting aangeboden waar de verkoper eigenlijk echt vanaf wil; omdat het niet loopt, niet voldoet aan alle behoeften of het een oud model is dat eruit moet. Anders gezegd is er vaak een reden waarom iets kost wat het kost. Wederom is dat op de financiële markt ook het geval. Of het nu om aandelen, obligaties, grondstoffen of valuta’s gaat; ook hier is vaak een reden waarom iets in de uitverkoop staat. Besluit je als belegger toch te kopen enkel omdat de prijs laag staat, dan is de kans op een kat in de zak zeer wel aanwezig.
De meest overkoepelende overeenkomst is dan ook de emotie die zegeviert in plaats van de ratio die leidend zou moeten zijn. Hoeveel mensen krijgen van hun impulsieve Black Friday-aankoop niet snel genoeg spijt en stellen zich vragen als: had ik die televisie wel nodig, kom ik nu aan het eind van de maand financieel eigenlijk wel uit of had ik dat geld beter achter de hand kunnen houden voor onvoorziene omstandigheden?
Ook veel beleggers laten zich leiden door emotie en blijven in een dalende markt bijkopen omdat ‘het echt wel weer een keer omhoog gaat’ of verzuimen om winst te nemen omdat ‘het echt nog véél hoger gaat’.
De kunst bij beleggen is juist om de emotie zo veel mogelijk uit te schakelen, de risico’s rationeel af te wegen en vast te houden aan vooraf geplande niveaus van winst- en verliesneming. En als je niet tegen de hitte kunt? Blijf dan weg uit de keuken…
De informatie op deze pagina is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De beloning van Hein Praats staat/stond/zal niet direct of indirect in relatie (staan) met zijn specifieke aanbevelingen of standpunten. Ondanks het feit dat Topfund alle zorgvuldigheid in acht neemt bij het samenstellen en onderhouden van deze pagina's, en daarbij gebruik maakt van bronnen die betrouwbaar geacht worden, kan Topfund niet instaan voor de juistheid, volledigheid en actualiteit van de geboden informatie . Indien u zonder verificatie of advies gebruikmaakt van de verstrekte informatie, doet u dat voor eigen rekening en risico . Aan de informatie op deze pagina's kunnen geen rechten worden ontleend. Beleggen brengt risico’s met zich mee. Uw inleg kan minder waard worden.
